Bộ phim tài liệu “Xẩm đỏ” – một di sản văn hóa quý báu về nghệ nhân Hà Thị Cầu, người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20 – đang được hoàn tất thủ tục sang nhượng bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người thực hiện bộ phim, cho biết ông đang hoàn tất các thủ tục để chuyển giao bản quyền của bộ phim này.

Bộ phim “Xẩm đỏ” đã được hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, tỉnh Ninh Bình vẫn muốn mua bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa này. Quá trình thực hiện bộ phim bắt đầu từ năm 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay. Sau đó, bộ phim được dựng lại với thời lượng 68 phút, để người xem có thể nghe được nhiều bài hát hơn từ nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Một điểm đặc biệt của bộ phim “Xẩm đỏ” là không sử dụng lời bình, mà để nghệ nhân tự nhiên thoải mái nhất khi hát như thể đang tâm sự trực tiếp tới khán giả. Đạo diễn Lương Đình Dũng cho biết, ông muốn lưu giữ lại tất cả như một di sản văn hóa truyền thống của nghệ nhân Hà Thị Cầu để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho kho tàng nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung.

Bộ phim “Xẩm đỏ” không chỉ là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn sinh động bởi miền quê mộc mạc, với chợ quê, hoa gạo, bến đò… ẩn hiện, thảng thốt trong tiếng sênh, nhịp phách. Qua đó, giúp người xem có thể hình dung được cuộc sống và nghệ thuật của người dân vùng quê Ninh Bình.

Ngoài “Xẩm đỏ”, đạo diễn Lương Đình Dũng từng thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng về nghệ thuật chèo, như “Hề cu Sứt”, “Thầy bói đi chợ”, “Lý trưởng mẹ Đốp”, “Phù thủy sợ ma”, “Thị Màu lên chùa”. Ông cho rằng cái gốc đi lên và thấm đẫm trong hành trang nghệ thuật vẫn phải từ những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc.

Việc bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa thông qua các bộ phim tài liệu như “Xẩm đỏ” là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp giữ gìn những giá trị truyền thống, mà còn giúp giới trẻ hôm nay có thể tiếp cận và tìm hiểu về văn hóa của dân tộc.

Hiện tại, tỉnh Ninh Bình đang hoàn tất các thủ tục để sở hữu bản quyền của bộ phim “Xẩm đỏ”. Sau khi hoàn thành, tỉnh sẽ có kế hoạch bảo tồn và quảng bá bộ phim, cũng như di sản văn hóa của nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Thông tin về việc chuyển giao bản quyền của bộ phim “Xẩm đỏ” cho tỉnh Ninh Bình đã thu hút sự quan tâm của công chúng. Nhiều người hy vọng rằng, bộ phim sẽ được bảo tồn và quảng bá rộng rãi, giúp giữ gìn những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.

Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa gắn với công nghệ đã trở thành một kỳ vọng lớn đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Ứng dụng công nghệ không chỉ là chìa khóa để giữ gìn di sản cho thế hệ tương lai mà còn giúp đưa giá trị di sản đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ là những công trình kiến trúc cổ kính hay hiện vật lịch sử, mà còn là linh hồn và bản sắc không thể tách rời của thành phố ngàn năm văn hiến. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và quảng bá di sản là một giải pháp quan trọng. Công nghệ giúp bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả nhất.

Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mọi tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày sinh động, sẽ thu hút được nhiều người, đặc biệt là các em học sinh và sinh viên. Việc số hóa di sản không chỉ giúp bảo vệ di sản khỏi sự mai một và thất truyền mà còn tạo ra những không gian trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho công chúng.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích là một giải pháp đột phá. Du khách và người dân có thể ‘du hành thời gian’ về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật, nghe những câu chuyện lịch sử chân thực. Công nghệ VR mở ra khả năng tiếp cận di sản văn hóa một cách trực quan và sống động hơn bao giờ hết.

Việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho du khách quốc tế mà còn giúp người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, tiếp cận và yêu quý di sản văn hóa của đất nước.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được ‘làm sống lại’ trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Đây là cách biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới và khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa.

Như vậy, việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa là một định hướng tương lai cho Hà Nội, giúp thành phố không chỉ giữ gìn được di sản văn hóa phong phú của mình mà còn phát huy mạnh mẽ những giá trị đó trong cuộc sống hiện đại. thông qua các giải pháp công nghệ , Hà Nội sẽ tiếp tục khẳng định vị thế là một trung tâm văn hóa, lịch sử và du lịch của Việt Nam.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã và đang nỗ lực không ngừng để giữ gìn và phát huy những giá trị di sản văn hóa dân tộc, đồng thời lan tỏa rộng rãi truyền thống lịch sử và bản sắc văn hóa đến cộng đồng. Việc làm này thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề của cán bộ, đảng viên tại đây.

Xuất phát từ tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tầm quan trọng của công tác bảo tồn di sản văn hóa, được xem như linh hồn trường tồn của một dân tộc, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Đồng chí Ngô Thị Hải Yến, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh, cho biết Chi bộ gồm 45 đảng viên, thường xuyên tổ chức các cuộc sinh hoạt chuyên đề phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên đều cụ thể hóa và đăng ký thực hiện 2-3 phần việc làm theo Bác, phù hợp với nhiệm vụ chuyên môn.

Trong giai đoạn 2016-2024, đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể của Sơn La được công bố và đưa vào danh mục quốc gia. Đáng chú ý, nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, có 10 di tích được xếp hạng và hơn 35.000 hiện vật, tư liệu được bảo quản tại Bảo tàng Sơn La. Mỗi năm, đơn vị nghiên cứu, sưu tầm thêm từ 200 đến 300 hiện vật, tư liệu phục vụ trưng bày.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cũng đặc biệt chú trọng vào việc ứng dụng số hóa di sản vào công tác chuyên môn. Họ tiến hành kiểm kê đồng bộ, số hóa, chuẩn hóa tư liệu, hiện vật và đưa đến công chúng qua website hoặc mã QR-Code. Chi bộ đã chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ. Tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, một chuyên đề trưng bày cố định “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Sơn La” được tổ chức, giới thiệu hiện vật và hình ảnh quý về tình cảm của Bác đối với đồng bào Sơn La và ngược lại.

Trong 2 năm gần đây (2023 và 2024), Chi bộ đã triển khai mô hình “Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương tại điểm Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La” dành cho học sinh các trường tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn tỉnh. Họ cũng tổ chức 154 cuộc giáo dục truyền thông, thu hút hơn 320.000 lượt học sinh, sinh viên và chiến sĩ các lực lượng vũ trang tham gia.

Bằng tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đang mỗi ngày học và làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể và thiết thực trong việc giữ gìn lịch sử, văn hóa và lan tỏa hình ảnh của Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại đến với mỗi người dân. Những nỗ lực này không chỉ giúp hun đúc tình yêu quê hương, đất nước từ những giá trị di sản bền vững mà còn thể hiện sự tận tâm trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc.