Trường hợp gần đây của hai bố con ông P. ở Cao Bằng mắc bệnh phong đã thu hút sự chú ý của cộng đồng về một căn bệnh từng bị lãng quên. Bệnh phong không chỉ còn tồn tại ở các vùng sâu, vùng xa mà còn xuất hiện ở các khu vực thành thị. Câu chuyện của anh V.A.D, sinh năm 2004, và bố của anh, ông P., là minh chứng cho việc bệnh phong có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác, giới tính hay địa bàn cư trú.

Anh D. bắt đầu phát hiện một dấu hiệu bất thường trên vùng thắt lưng của mình vài năm trước. Anh ban đầu nghĩ rằng đó chỉ là một vết thương nhỏ không đáng lo ngại. Tuy nhiên, khi vùng da đó bắt đầu lan rộng và đổi màu, anh mới quyết định đến bệnh viện để kiểm tra. Lúc đầu, anh được chẩn đoán mắc viêm da tiếp xúc do chất liệu thắt lưng da. Sau khi sử dụng thuốc và bôi kem trong nhiều ngày mà không thấy thuyên giảm, anh D. mới được các bác sĩ chẩn đoán chính xác là mắc bệnh phong.

Không chỉ riêng anh D., ông P., bố của anh, cũng được phát hiện mắc bệnh phong với các triệu chứng tương tự. Các tổn thương trên da của ông bắt đầu xuất hiện ba năm trước, khởi đầu là một đám da đổi màu sáng và cảm giác tê bì khi chạm vào. Tình trạng này nhanh chóng lan rộng, tạo thành nhiều đốm đỏ loang lổ trên cơ thể.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng (Bệnh viện Da liễu Trung ương), bệnh phong là một bệnh lây nhiễm, không phải di truyền. Trực khuẩn phong có thể tồn tại trong cơ thể người bệnh trong một thời gian dài, từ 1-3 năm, thậm chí có trường hợp thời gian ủ bệnh kéo dài đến 20 năm. Bác sĩ Sơn cũng khẳng định rằng bệnh viện sẽ miễn viện phí, tiền ăn và hỗ trợ quà động viên cho hai bố con anh D. trong suốt quá trình điều trị.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết so với 10 năm trước, số ca mắc phong mới phát hiện mỗi năm ở Việt Nam đã giảm mạnh. Tuy nhiên, các ca bệnh mới ngày nay phức tạp hơn, phần lớn thuộc thể nhiều khuẩn và biểu hiện lâm sàng không điển hình. Điều đáng chú ý là không ít người ở đô thị cũng mắc bệnh phong, và nhiều trường hợp không được chẩn đoán kịp thời dẫn đến số ca tàn tật độ 2 trên bệnh nhân phong mới phát hiện gia tăng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp bệnh phong vào nhóm những bệnh bị lãng quên. Sự lãng quên này không chỉ bao gồm việc thiếu quan tâm từ cộng đồng mà còn bao gồm cả việc các bác sĩ ngoài ngành da liễu không được đào tạo đầy đủ về bệnh phong, dẫn đến việc bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm. Câu chuyện của hai bố con ông P. là lời nhắc nhở quan trọng về sự cần thiết của việc nâng cao nhận thức và cải thiện chẩn đoán sớm bệnh phong trong cộng đồng.

Một đầu bếp người Mỹ đã có một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ khi khám phá các món đặc sản của Việt Nam, đặc biệt là bánh cuốn Cao Bằng tại một quán ăn ở TPHCM. Chad Kubanoff, 38 tuổi, là một đầu bếp và YouTuber nổi tiếng với gần 130.000 người theo dõi, chuyên đăng tải các video trải nghiệm ẩm thực đường phố tại Việt Nam. Mới đây, anh đã được giới thiệu về quán bánh cuốn Cao Bằng tại Phú Mỹ, TPHCM, và đã không ngần ngại rủ vợ và các con tới trải nghiệm.

Bánh cuốn Cao Bằng có đặc trưng riêng so với các loại bánh cuốn khác ở Việt Nam. Thay vì chấm nước mắm pha chua ngọt, bánh cuốn này được ăn cùng nước ninh xương, tạo nên hương vị thơm ngon và đậm đà. Nhân bánh có thịt lợn băm nhỏ đã rang chín hoặc trứng hấp lòng đào béo ngậy. Điều đặc biệt của bánh cuốn Cao Bằng là không có mộc nhĩ, nấm hương như ở vùng khác, và được tráng trực tiếp từ bột gạo quê.

Ngoài bánh cuốn, gia đình Chad còn thưởng thức vịt quay Cao Bằng và phở trộn (phở chua). Phở chua là một đặc sản khác của Cao Bằng, với bánh phở mềm, dai, dẻo quyện với nước sốt chua chua, ngọt ngọt, ăn kèm thịt ba chỉ quay giòn rụm, thịt vịt quay đậm đà, dưa chuột nạo sợi, lạp xưởng, khoai môn chiên, lạc rang và lá bạc hà. Bí quyết của bát phở chua nằm ở phần nước sốt gồm nhiều gia vị khác nhau, đặc trưng nhất là dấm đường ủ từ chuối tiêu, đường phên, bột báng, nước trong bụng con vịt quay…

Chad và các con đều rất yêu thích các món ăn này, đặc biệt là phở chua và vịt quay. Họ khen ngợi nước sốt đậm đà, vị chua ngọt hòa quyện và thịt vịt mềm, ngấm gia vị. Chad cho rằng quán đặc sản Cao Bằng này là một địa chỉ đáng trải nghiệm và cảm thấy tiếc vì không biết nơi này sớm hơn.

Với những trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ, Chad Kubanoff đã chia sẻ những hình ảnh và cảm nhận của mình về các món đặc sản của Việt Nam, giúp nhiều người biết đến và yêu mến ẩm thực Việt Nam hơn.

Sau khi giới thiệu bộ phim điện ảnh hợp tác với êkip Việt Nam – ‘Love in Vietnam’, phía nhà sản xuất Ấn Độ đã tiết lộ kế hoạch thực hiện một dự án phim tiếp theo, với bối cảnh quay tại hang Sơn Đoòng, Quảng Trị. Bộ phim ‘Love in Vietnam’ là kết quả hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ, chính thức ra mắt khán giả tại ‘Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng 2025’. Tác phẩm này được kỳ vọng sẽ mở ra một hướng đi mới trong chiến lược khai thác du lịch thông qua điện ảnh giữa hai quốc gia, đồng thời đánh dấu một bước tiến mới trong quan hệ văn hóa giữa nền điện ảnh hai nước.

‘Love in Vietnam’ là một bộ phim được sản xuất với kinh phí lên tới 4 triệu USD, quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng từ cả hai quốc gia, bao gồm cặp nam – nữ chính Shantanu Maheshwari và Khả Ngân. Những thước phim được ghi hình tại nhiều địa phương có danh thắng và cảnh quan nổi tiếng của Việt Nam, như Ninh Bình, vịnh Hạ Long, Cao Bằng, Sơn Đoòng, Đà Lạt, Đà Nẵng… Bộ phim không chỉ là một câu chuyện tình lãng mạn mà còn tôn vinh vẻ đẹp của cảnh sắc, con người và văn hóa Việt Nam, hướng đến giới thiệu hình ảnh đất nước tươi đẹp với khán giả quốc tế.

Đạo diễn Rahul Bali, Giám đốc điều hành công ty Innovations India và nhà sản xuất chính của ‘Love in Vietnam’, bày tỏ rằng Việt Nam là một điểm đến tuyệt vời. “Đất nước của các bạn rất đẹp, con người thân thiện, ẩm thực hấp dẫn. Tôi đã có kế hoạch quay thêm bộ phim khác ngay sau đây!” ông cho biết. Dự án điện ảnh tiếp theo mà ông muốn thực hiện tại Việt Nam có tựa đề ‘Silaa’, với kế hoạch quay những thước phim tại hang Sơn Đoòng, Quảng Trị – một danh thắng đã được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới hai lần.

Về phía cơ quan quản lý văn hóa Việt Nam, đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đánh giá cao Ấn Độ là một trong những thị trường trọng điểm của Việt Nam, nằm trong số 10 quốc gia có lượng tìm kiếm quốc tế về du lịch Việt Nam lớn nhất từ đầu năm 2022 đến nay. Việc phim ‘Love in Vietnam’ giới thiệu cảnh đẹp của các danh thắng Việt lên màn ảnh Bollywood được xem là một con đường đẹp đẽ để truyền cảm hứng và thu hút du khách Ấn Độ đến với Việt Nam.

Trước đó, ‘Love in Vietnam’ được quay phần lớn tại Việt Nam, phần còn lại ở Ấn Độ. Phim dự kiến sẽ ra rạp tại thị trường Việt Nam từ đầu tháng 10-2025. Sau Việt Nam, Ấn Độ và một số quốc gia, nhà sản xuất và đơn vị phát hành phim có kế hoạch chiếu ‘Love in Vietnam’ trên nền tảng Netflix toàn cầu.

Với tựa đề tiếng Việt ‘Yêu từ cái nhìn đầu tiên’, bộ phim không chỉ là một câu chuyện tình lãng mạn mà còn là một dịp để giới thiệu hình ảnh đất nước tươi đẹp với khán giả quốc tế. Thông qua điện ảnh, Việt Nam và Ấn Độ hy vọng sẽ tăng cường sự hợp tác và giao lưu văn hóa, đồng thời thúc đẩy du lịch giữa hai quốc gia.

Trong giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Cao Bằng đã thực hiện nhiều đổi mới và đột phá trong hoạt động văn hóa, thể thao, gia đình, và du lịch. Mục tiêu của Đảng bộ là nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân, xây dựng con người Cao Bằng phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thẩm mỹ, thể lực, và thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.

Đảng bộ Sở VHTT&DL đã phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ, và quyết tâm đổi mới với nhiều nội dung đột phá. Sở đã tham mưu tổ chức thành công nhiều hoạt động văn hóa mang tầm quốc gia và quốc tế để quảng bá về con người, hình ảnh, di sản văn hóa đặc sắc của Cao Bằng. Nổi bật trong giai đoạn này là sự kiện nằm trong khuôn khổ Lễ hội Du lịch Thác Bản Giốc năm 2023, với 1.000 người trình diễn hát Then, đàn tính trong trang phục truyền thống. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao Bằng chứng nhận và Kỷ niệm chương Xác lập kỷ lục Màn đồng diễn hát Then, đàn tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam cho UBND tỉnh.

Sở cũng tổ chức thành công Ngày hội Du lịch Non nước Cao Bằng tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm và Phố đi bộ của Thủ đô Hà Nội với chủ đề ‘Non nước Cao Bằng – Xứ sở thần tiên’. Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024 cũng diễn ra tại Cao Bằng, thu hút trên 800 đại biểu trong nước và quốc tế.

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa được chú trọng. Sở đã thực hiện các chương trình, dự án, đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các cấp, như ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa người Lô Lô đen tỉnh Cao Bằng’, ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống người Nùng Vẻn tỉnh Cao Bằng’.

Hoạt động văn hóa cơ sở được tăng cường, đổi mới về hình thức, nội dung phù hợp với nhiều đối tượng hưởng thụ. Sở đã tổ chức tuyên truyền lưu động, phát hành Bản tin văn hóa, thể thao, du lịch, và tổ chức triển lãm ảnh. Phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’ nhận được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân. Kết quả, chỉ tiêu danh hiệu văn hóa đạt và vượt hằng năm.

Nghệ thuật chuyên nghiệp có nhiều bước tiến mới, quy mô chương trình, chất lượng nghệ thuật ngày càng được nâng cao. Trong 5 năm, Đoàn Nghệ thuật tỉnh thực hiện 450 buổi biểu diễn phục vụ nhân dân và tham gia các sự kiện chính trị của tỉnh.

Lĩnh vực thể dục, thể thao (TDTT) có những chuyển biến tích cực, phát triển cả về phong trào quần chúng, thể thao thành tích cao. Phong trào TDTT quần chúng trên địa bàn tỉnh phát triển ổn định, có chiều sâu. Thể thao thành tích cao đã đạt được nhiều nấc thang mới, giai đoạn 2020-2025 toàn tỉnh có 115 vận động viên (VĐV) đạt đẳng cấp quốc gia. Các VĐV đã tham gia nhiều giải đấu cấp quốc gia, khu vực và quốc tế, kết quả giành được 824 huy chương.

Du lịch khẳng định ngành kinh tế mũi nhọn. Tổng lượt khách du lịch giai đoạn 2020-2025 ước đạt trên 8,4 triệu lượt, tốc độ tăng trưởng về lượt khách ước đạt 35,6%/năm; doanh thu du lịch ước đạt 5.570 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 53,6%/năm.

Công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ có nhiều chuyển biến tích cực. Đảng bộ Sở VHTT&DL đã kết nạp 54 đảng viên mới, đạt 180% chỉ tiêu đề ra.

Phát huy những kết quả đạt được, nhiệm kỳ 2025-2030 Đảng bộ Sở VHTT&DL khẳng định quyết tâm chính trị cao trong việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần phát triển ngành VHTT&DL toàn diện, hiện đại, giàu bản sắc.

Ở Cao Bằng, văn hóa tín ngưỡng của người Dao gắn bó chặt chẽ với những bức tranh thờ linh thiêng, phản ánh thế giới quan và nhân sinh quan độc đáo của cộng đồng dân tộc này. Người Dao được chia thành hai nhánh chính, Dao Đỏ và Dao Tiền, đều xem tranh thờ là một phần quan trọng không thể thiếu trong đời sống tâm linh.

Tranh thờ của người Dao được phân loại thành hai dạng chính: tranh thờ cúng hằng ngày và tranh sử dụng trong nghi lễ. Tranh thờ cúng hằng ngày được gọi là Tầu Kháng, thường được treo trên bàn thờ tổ tiên của những gia đình có vai trò trưởng họ. Bức tranh Tầu Kháng gồm 72 hình, mô tả các vị thần và tổ tiên, trong đó có 5 vị thần cao nhất là Nhụn Hùng (Ngọc Hoàng), Sếnh Chiu (Thánh Chủ), Duần Xỉ (Nguyên Thủy Thiên Tôn), Lềnh Pu (Linh Bảo Thiên Tôn) và Tồ Ta (Đạo Đức Thiên Tôn). Người Dao có quy định nghiêm ngặt về thờ cúng; những gia đình không phải trưởng họ không được treo tranh thờ. Bàn thờ của họ chỉ là một tấm ván kê cao ở góc phải của gian giữa, không treo tranh.

Bàn thờ trưởng họ được làm bằng gỗ, trông như một ngôi nhà nhỏ, có mái và 4 cột kéo dài đến nền nhà, thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính. Bên cạnh tranh thờ cúng hằng ngày, tranh thờ còn đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ của người Dao. Nếu thiếu tranh thờ, các nghi lễ cấp sắc, cúng giải hạn, đám tang không thể thực hiện.

Trong nghi lễ cấp sắc, tranh thờ được treo để chứng tỏ sự hiện diện của các vị thần đến chứng kiến và công nhận nghi lễ. Lễ cấp sắc của người Dao được phân thành các bậc như 3 đèn, 7 đèn, 9 đèn, 12 đèn. Bậc 3 đèn là lễ công nhận trưởng thành cho đàn ông người Dao. Từ bậc 7 đèn trở lên là lễ cấp sắc cho người thụ lễ được công nhận là thầy.

Trong lễ cấp sắc, người Dao sử dụng các bộ tranh Hành Phây, Tồm Toòng, tranh Xiền nghè, Xiền tào. Các bức tranh này được treo theo thứ tự và có ý nghĩa riêng. Việc sử dụng và bảo quản tranh thờ được người Dao thực hiện một cách cẩn thận, chỉ được sử dụng trong những dịp lễ.

Với người Dao, bộ tranh thờ như một ‘lá bùa hộ mệnh’ cho gia đình, dòng họ và giúp họ có thể kết nối với thế giới siêu nhiên. Ứng xử của những người thầy cúng và người sở hữu tranh thờ luôn tuân thủ các nguyên tắc phong tục; họ tỉ mỉ, cẩn trọng, thực hiện các kiêng kị theo truyền thống. Tất cả những điều này cho thấy có sự tôn kính đặc biệt của người Dao đối với tranh thờ và điều đó cũng thể hiện tính thiêng của tranh thờ trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người Dao.