Thời gian gần đây, nhiều vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi đã xảy ra, đặt ra nhiều câu hỏi về mức độ kết nối trong gia đình và những hiểm họa tiềm ẩn từ thế giới ảo. Những kẻ lừa đảo thường giả danh công an hoặc các cơ quan chức năng để gạt dối và yêu cầu nạn nhân dàn dựng các kịch bản bắt cóc nhằm mục đích tống tiền. Không gian mạng, vốn được xem là nơi học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành một ‘vùng xám’ chứa đựng nhiều rủi ro không thể lường trước, đặc biệt đối với trẻ vị thành niên.

Theo các báo cáo gần đây, việc sử dụng mạng xã hội trong giới trẻ đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Tại Mỹ, một báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ đã chỉ ra rằng năm 2023, có đến 95% thanh thiếu niên từ 13 đến 17 tuổi sử dụng mạng xã hội, và hơn một phần ba trong số họ sử dụng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, cho thấy khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chia sẻ tâm tư và cảm xúc của mình. Đáng chú ý, hơn 30% trong số họ nói rằng họ cảm thấy thoải mái chia sẻ những điều nghiêm túc với AI hơn là với người thật.

Tại Việt Nam, theo báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – vào năm 2022, có đến 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi sử dụng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện đang sử dụng mạng xã hội với thời lượng trung bình từ 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ rằng sự đứt gãy trong kết nối gia đình trong thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là một điều hiếm lạ. Bà cho rằng việc tạo ra kết nối trong gia đình không đòi hỏi những hành động phức tạp. Đôi khi, đơn giản như một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên sự kết nối.

Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên cho các bậc phụ huynh về cách giáo dục con cái trong gia đình. Bà cho rằng phụ huynh nên học cách hỏi con về cảm xúc của chúng chứ không chỉ tập trung vào điểm số hay thành tích học tập. Một câu hỏi đơn giản như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách tự nhiên.

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cũng bày tỏ mối quan ngại về sức hút của thế giới mạng xã hội đối với trẻ em. Trẻ em ngày nay sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc của mình với một người lạ trên mạng thay vì chia sẻ với bố mẹ. Điều này cho thấy mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại và lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Du lịch đại gia đình – Một hoạt động thường niên gắn kết thành viên trong nhà

Mỗi năm, gia đình chị Đỗ Thanh Huyền (Hà Nội) đều chọn một địa điểm du lịch phù hợp, sau đó thuê biệt thự và tổ chức các hoạt động giải trí như ăn uống, hát karaoke cùng nhau. Năm nay, gia đình chị Huyền đã chọn Sầm Sơn (Thanh Hóa) làm điểm đến cho chuyến du lịch kéo dài 4 ngày 3 đêm, từ ngày 20 đến 23/7. Chuyến du lịch này có sự tham gia của 23 thành viên, bao gồm bố mẹ chồng, vợ chồng chị Huyền và 7 hộ gia đình là anh chị em ruột của bố chồng chị.

Để chuẩn bị cho chuyến đi, mọi người đã chuẩn bị chu đáo đồ ăn, thức uống mang theo. Danh sách đồ ăn bao gồm 10kg cua, 10kg hàu, 100 quả trứng gà, trứng vịt lộn, 2kg bánh cuốn, rau, gia vị các loại. Cua được đặt mua từ trước, mỗi con đều to và tươi ngon. Trứng được bảo quản trong thùng xốp kèm trấu để tránh vỡ. Rau được sơ chế cẩn thận trước khi đóng hộp, hải sản được làm sạch và cấp đông để giữ độ tươi ngon. Tất cả đều được chuẩn bị để phục vụ nhu cầu ăn uống cho 23 thành viên trong 4 ngày.

Chị Huyền chia sẻ rằng, trong 4 lần đi du lịch của nhà cô, việc chuẩn bị đồ ăn như thế này đã trở thành một truyền thống. Không chỉ giúp mọi người có bữa ăn hợp khẩu vị, mà còn tạo ra không khí vui vẻ và gắn kết trong gia đình.

Trong chuyến du lịch này, dù thời tiết không thuận lợi vì cơn bão Wipha đổ bộ, gia đình chị Huyền vẫn có những giây phút vui vẻ bên nhau. Bữa sáng có thể là mỳ tôm úp trứng, bánh cuốn kèm chả hoặc bún dọc mùng. Bữa trưa và bữa tối, họ sẽ thưởng thức các món hải sản như hàu nướng mỡ hành, cua hấp, tôm nướng phô mai.

Trong suốt 4 ngày, ngoài một bữa ăn dê đặc sản được mua ngoài, còn lại tất cả đều là đồ tự chuẩn bị. Họ thuê dịch vụ dọn dẹp, thuê người nấu giúp bữa ăn đầu tiên và dịch vụ rửa bát để các thành viên có thời gian vui chơi và nghỉ ngơi.

Các hoạt động vui chơi trong chuyến du lịch bao gồm hát karaoke, chơi pickleball, bơi lội. Mọi người cùng nhau nấu nướng, ăn uống khiến chuyến du lịch thêm đầm ấm và gắn kết.

Chị Huyền cũng đã chia sẻ loạt ảnh về khâu chuẩn bị cho chuyến du lịch trên trang cá nhân, thu hút hơn 3.000 lượt tương tác . Người dùng mạng xã hội đã để lại nhiều bình luận thú vị như: ‘Chịu khó đem đồ từ nhà đi thế này lại được ăn ngon. Cùng nhau chuẩn bị đồ, ríu rít trong bếp núc cũng là cách tạo niềm vui khi đi du lịch’; ‘Gia đình phải đồng lòng lắm mới đi du lịch kiểu này được.’