Sự ra đời của Trường Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1925 tại Hà Nội đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Với sự lãnh đạo của hoạ sĩ người Pháp Victor Tardieu, trường đã trở thành nền tảng đào tạo mỹ thuật chính quy đầu tiên tại Việt Nam theo bài bản phương Tây. Trong hơn 20 năm hoạt động, trường đã đào tạo trên 100 sinh viên tốt nghiệp chất lượng cao, nhiều người trong số đó đã trở thành họa sĩ nổi tiếng thế giới.

Một số cái tên tiêu biểu trong số đó bao gồm Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Phan Chánh, Vũ Cao Đàm. Các nghệ sĩ này đã góp phần tạo nên một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử phát triển mỹ thuật Việt Nam, khi tinh thần thử nghiệm và sự giao thoa giữa nghệ thuật phương Đông cổ truyền và lối vẽ hàn lâm của Châu Âu đã tạo nên những tác phẩm đặc sắc.

Mới đây, Triển lãm ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’ đã đưa người xem trở lại Thời kỳ Đông Dương (1925-1945), một thời kỳ quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tại đây, người xem có thể chiêm ngưỡng các tác phẩm của các danh họa như Mai Trung Thứ, Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm, Trần Văn Cẩn…

Mai Trung Thứ, một trong những họa sĩ tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đã thực hiện nhiều tác phẩm dựa trên các nguyên tác của các danh họa phương Tây. Bức tranh ‘Mona Lisa’ (1974) của ông là một ví dụ điển hình. Đây là bức tranh thứ 3 do Mai Trung Thứ vẽ lại từ nguyên tác của danh họa Leonardo da Vinci.

Tuy là tác phẩm phái sinh, ‘Mona Lisa’ của Mai Trung Thứ lại nổi bật với khả năng chuyển ngữ văn hóa, kết hợp giữa hội họa Đông – Tây, vừa tôn vinh tinh thần Phục Hưng, vừa khẳng định bản sắc Việt Nam. Bức tranh này được thể hiện trên lụa, chất liệu yêu thích của Mai Trung Thứ, với một phong cách đặc trưng Á Đông.

Trường Mỹ thuật Đông Dương chính là nơi khai sinh nền hội họa hiện đại Việt Nam, giúp định hình phong cách kết hợp kỹ thuật phương Tây với bản sắc Việt. Các cựu sinh viên của trường đã mở đường cho các thể loại mới như tranh lụa, sơn mài, trở thành phong cách đặc sắc cho mỹ thuật Việt Nam. Hiện nay, trường đã đổi tên và hoạt động dưới tên Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Ngày 18/7, giới văn nghệ sĩ Việt Nam đã tiễn biệt họa sĩ và nhà phê bình nghệ thuật Lê Thiết Cương, một người đã góp phần làm phong phú thêm nền nghệ thuật đương đại của đất nước. Ông đã ra đi, để lại nỗi tiếc thương sâu sắc cho những người bạn trong giới và những người yêu mến nghệ thuật.

Lê Thiết Cương được biết đến với phong cách hội họa tối giản, một sự kết hợp độc đáo giữa giáo lý nhà Phật và tinh thần nghệ thuật đương đại. Ông tin rằng, sự tối giản chính là chìa khóa để đạt đến sự minh triết và tinh thần trong nghệ thuật. Qua các tác phẩm của mình, từ tranh trên canvas đến tranh trên gốm và các tác phẩm điêu khắc, ông đã thể hiện một cách rõ ràng và sâu sắc quan điểm nghệ thuật của mình.

Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật lâu đời, với cha là nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên, và mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Từ khi còn nhỏ, Lê Thiết Cương đã được tiếp xúc với nghệ thuật và đã bắt đầu học vẽ từ năm 11 tuổi. Sau đó, ông tốt nghiệp khoa thiết kế mỹ thuật tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội và đã gắn bó với nghệ thuật trong hơn nửa thế kỷ.

Không chỉ là một họa sĩ tài năng, Lê Thiết Cương còn là một nhà phê bình nghệ thuật uy tín. Ông đã xuất bản nhiều cuốn sách về nghệ thuật, như ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’ (2025), và đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới văn nghệ sĩ về khả năng phân tích và đánh giá nghệ thuật của mình.

Cuộc đời của Lê Thiết Cương đã được đánh dấu bằng nhiều mối quan hệ chặt chẽ với các nghệ sĩ và văn nhân khác. Ông được biết đến là người hào hiệp, trượng nghĩa và luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và đàn em. Những người bạn trong giới nghệ thuật thường đến thăm ông, trò chuyện và tìm kiếm lời khuyên từ ông.

Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã hoàn thiện nhiều dự án nghệ thuật, bao gồm cả triển lãm và sách. Ông đã để lại nhiều ấn phẩm và tác phẩm nghệ thuật quý giá cho giới văn nghệ sĩ Việt Nam, những người sẽ tiếp tục kế thừa và phát triển những giá trị nghệ thuật mà ông đã xây dựng.

Với sự ra đi của Lê Thiết Cương, giới văn nghệ sĩ Việt Nam đã mất đi một người tài năng và một tấm gương sáng trong lĩnh vực nghệ thuật. Tuy nhiên, di sản nghệ thuật mà ông để lại sẽ tiếp tục sống mãi và truyền cảm hứng cho các thế hệ nghệ sĩ và người yêu nghệ thuật sau này.

Triển lãm Nghệ thuật thiết kế bìa sách, báo, tạp chí Việt Nam 2025 đang là một điểm đến thu hút sự quan tâm của công chúng yêu nghệ thuật. Diễn ra từ ngày 13 đến 22/6/2025 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, sự kiện này do Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức và đã thu hút sự tham gia của phần lớn các họa sĩ thiết kế trên cả nước. Không khí tại triển lãm thực sự sôi động và tích cực, mang đến cơ hội để các nghệ sĩ thể hiện tài năng và sáng tạo của mình.

Với kinh nghiệm gần 40 năm trong lĩnh vực mỹ thuật, tôi đánh giá cao sáng kiến tổ chức triển lãm này của họa sĩ Lê Tiến Vượng, Trưởng Chi hội Đồ họa 2, Hội Mỹ thuật Việt Nam. Bản thân tôi, với vai trò là một họa sĩ đồ họa ứng dụng, cũng cảm thấy vinh hạnh khi được tham gia vào sự kiện này. Triển lãm là một dịp để các họa sĩ thiết kế bìa sách, báo, tạp chí thể hiện tài năng và sự sáng tạo của mình. Các tác phẩm trưng bày không chỉ mang tính thẩm mỹ cao mà còn truyền tải được thông điệp chính của ấn phẩm. Sự kết hợp giữa màu sắc và hình ảnh cần được thực hiện một cách hài hòa, phản ánh đúng chủ đề và thể loại của ấn phẩm.

Thiết kế bìa sách, báo, tạp chí được xem là một nghệ thuật chiến lược quan trọng, góp phần không nhỏ vào thành công của cả ấn phẩm. Một trang bìa không chỉ cần đẹp mà còn phải có khả năng khơi gợi sự tò mò, cảm xúc của độc giả, thôi thúc họ khám phá nội dung bên trong. Quá trình tạo ra một thiết kế bìa sách đòi hỏi sự sáng tạo và tinh tế, nhằm đạt được sự cân bằng giữa tính nghệ thuật và thông điệp truyền tải.

Một vấn đề quan trọng khác là việc phê duyệt bìa. Cần có sự dung hòa và đồng thuận giữa người sử dụng và họa sĩ để hướng tới bạn đọc. Trên thực tế, nhiều tổng biên tập có sự am hiểu về mỹ thuật và có thể đưa ra góp ý chuẩn xác. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp góp ý thiếu căn cứ chuyên môn, khiến họa sĩ gặp khó khăn. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ và sự hiểu biết lẫn nhau giữa các bên liên quan.

Về chế độ nhuận bút và mức thù lao cho thiết kế bìa, hiện nay vẫn còn rất thấp so với công sức và sự sáng tạo mà họa sĩ bỏ ra. Đặc biệt là đối với bìa số Tết, đòi hỏi nhiều công phu và sáng tạo nhưng lại không được trả thù lao tương xứng. Điều này đặt ra một thách thức cho các họa sĩ và những người làm việc trong ngành đồ họa ứng dụng.

Tóm lại, triển lãm Nghệ thuật thiết kế bìa sách, báo, tạp chí Việt Nam 2025 là một sự kiện hoành tráng và có ý nghĩa. Nó không chỉ tôn vinh mà còn khẳng định vị trí xứng đáng của mỹ thuật ứng dụng trong hoạt động mỹ thuật nói riêng và đời sống xã hội nói chung. Sự kiện này là một cơ hội để các họa sĩ thể hiện tài năng, đồng thời cũng là dịp để công chúng có thể trải nghiệm và đánh giá cao giá trị của mỹ thuật ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Thông tin chi tiết về triển lãm có thể được tìm thấy trên trang web của Hội Mỹ thuật Việt Nam.

Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những tên tuổi tiêu biểu của giới hội họa Việt Nam đương đại, đã ra đi vào ngày 17/7 sau một thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Sự ra đi của ông đã để lại nhiều thương tiếc trong giới nghệ thuật và những người yêu mến ông.

Lễ tang của họa sĩ Lê Thiết Cương diễn ra vào sáng ngày 21/7 tại Hà Nội, với sự tham gia của nhiều đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Không khí lễ tang vô cùng trang nghiêm và xúc động, với những lời tiễn biệt đầy cảm xúc và sự hiện diện của nhiều nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ. Con trai của họa sĩ, Lê Nguyên Nhật, cùng em trai đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, theo lời dặn dò của bố trước khi mất. Họ muốn mở lòng và đón nhận nhiều bạn bè đến tiễn biệt. Ông Lê Thiết Cương luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có nhiều bạn bè và được yêu thương.

Trong giây phút mặc niệm, nghệ sĩ sáo Lê Thư Hương đã thổi bản nhạc ‘Siciliano’ của Sebastian Bach, một trong những bản nhạc yêu thích của họa sĩ. Nhiều người 참석 đã không cầm nổi nước mắt khi nhớ về sự ra đi của ông. Họa sĩ Lê Thiết Cương được nhớ đến với ba từ khóa: kỷ luật, tài hoa và tối giản. Ông đã sống và làm việc chăm chỉ trong gần nửa thế kỷ, không ngừng khao khát tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống.

Ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã có điếu văn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ. Ông đánh giá cao tinh thần làm việc chăm chỉ, sự quảng giao và tình yêu thương của Lê Thiết Cương đối với đồng nghiệp và người trẻ. Ông cũng nhấn mạnh sự đóng góp của họa sĩ trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại, với 26 triển lãm cá nhân và 10 triển lãm nhóm, để lại dấu ấn đậm nét.

Họa sĩ Lê Thiết Cương đã thành công với nhiều chất liệu khác nhau, từ màu bột, sơn dầu, sơn mài đến gốm và điêu khắc. Ông Vi Kiến Thành, cựu Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đã đánh giá cao tinh thần khổ luyện của họa sĩ khi theo đuổi phong cách tối giản. Ông cũng nhấn mạnh sự đam mê của Lê Thiết Cương trong nhiều lĩnh vực, từ hội họa, văn chương đến xuất bản.

Gia đình và bạn bè của họa sĩ đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, với sự hiện diện của nhiều hoa sen và hoa hồng – hai loài hoa yêu thích của ông. Di ảnh của họa sĩ là bức chân dung ông đứng trước tấm toan trắng, trên tay là bút vẽ. Trên bàn viết sổ tang, gia quyến đã đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết ‘Đã dừng lại một hành trình’ của Đẹp. Bài viết đã khép lại với câu: ‘Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của Đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái Đẹp mà Lê Thiết Cương thắp lên – vẫn còn ở lại’.

Nhiều người đã đến tiễn biệt họa sĩ, trong đó có những người bạn trong giới hội họa, văn học, hàng xóm, bạn học cũ và người yêu tranh. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và có sự kiêu ngạo của một nghệ sĩ tài hoa. Sự ra đi của ông đã để lại nhiều thương tiếc, nhưng cũng là dịp để những người yêu mến ông nhớ về những đóng góp và cống hiến của ông cho nền nghệ thuật Việt Nam.

Xem thêm: