Ngày 01/7/2025, sự hình thành siêu đô thị Thành phố Hồ Chí Minh – Bình Dương – Bà Rịa Vũng Tàu đã đánh dấu một mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của Việt Nam. Sự kiện này không chỉ tạo ra một thực thể đô thị mới mà còn mở ra những cơ hội để khẳng định vị thế và bản sắc của quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Siêu đô thị này hứa hẹn sẽ trở thành một trung tâm sản xuất, dịch vụ và cảng biển hàng đầu, biểu tượng cho sự đổi mới và khát vọng vươn lên của dân tộc.

Việc hình thành siêu đô thị này đặt ra câu hỏi về cách thức để thế giới nhận diện sức mạnh và bản sắc của một Việt Nam hiện đại. Câu trả lời không thể chỉ nằm ở những sản phẩm du lịch truyền thống mà cần được thể hiện qua nhịp đập của các khu công nghiệp, hơi thở của những cảng biển và tiến trình hiện đại hóa đất nước. Du lịch công nghiệp không còn là một dòng sản phẩm bổ sung mà đã trở thành biểu tượng mới phản chiếu năng lực sản xuất và bản sắc công nghiệp của quốc gia.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã thành công trong việc phát triển du lịch công nghiệp như một cách để kể câu chuyện phát triển của đất nước. Tại Nhật Bản, nhà máy Toyota ở Aichi mở cửa cho du khách tham quan quy trình lắp ráp ô tô, giới thiệu tinh thần kỹ nghệ và văn hóa công nghiệp Nhật. Ở Hàn Quốc, khu công nghiệp Gumi trở thành điểm đến giáo dục và nghiên cứu về năng lực công nghiệp Hàn Quốc. Đức cũng đã tái sinh vùng Ruhr thành hệ thống bảo tàng và công viên di sản công nghiệp, biến ký ức lao động thành giá trị văn hóa và bản sắc quốc gia.

Siêu đô thị Thành phố Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủ nền tảng để trở thành điểm tiên phong của Việt Nam trong lĩnh vực du lịch công nghiệp. Với hệ thống khu công nghiệp hiện đại, cảng biển quốc tế, di sản công nghiệp đô thị hơn một thế kỷ và vị thế trung tâm kinh tế quốc gia, nơi đây có thể trở thành một điểm đến đặc sắc cho du khách.

Du lịch công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là một sản phẩm mới mà còn là thông điệp về một Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình. Đó là một Việt Nam với quá khứ, hiện tại và tương lai của công nghiệp giao thoa trong cùng một không gian, tạo ra nền tảng để phát triển một loại hình du lịch vừa phản ánh năng lực sản xuất, vừa khẳng định bản sắc công nghiệp của đất nước.

Sự đa dạng của tài nguyên du lịch công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh cho phép hình thành hệ sinh thái sản phẩm đa tầng, vừa phản ánh lịch sử, vừa thể hiện năng lực sản xuất hiện đại. Siêu đô thị này trở thành không gian trải nghiệm công nghiệp liên ngành, nơi du khách có thể “đọc” được cả quá khứ, “sống” hiện tại và “dự phóng” tương lai công nghiệp Việt Nam.

Tóm lại, siêu đô thị Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là một cấu trúc đô thị kinh tế mới mà còn là nơi định hình chiến lược quốc gia, biến du lịch công nghiệp thành công cụ cụ thể hiện năng lực sản xuất, bản sắc văn hóa và vị thế hội nhập của Việt Nam.

Việc sáp nhập tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu vào Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) đang được xem là cơ hội để tạo ra một siêu đô thị với tiềm năng lớn về phát triển du lịch. Khi kết hợp các địa phương này, ngành du lịch sẽ có thêm nhiều tour, tuyến đa dạng để thu hút du khách, dựa trên lợi thế về rừng, bãi biển, khu công nghiệp, công trình kiến trúc, văn hóa… mà mỗi địa phương đang sở hữu.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng để đạt được tiềm năng này, cần phá bỏ sự phân mảnh trong quản lý du lịch giữa các địa phương. Sự phân chia hành chính hiện tại đã tạo ra rào cản cho việc phát triển du lịch một cách toàn diện. Trước khi sáp nhập, mỗi địa phương gồm TPHCM, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương đều có thế mạnh riêng về du lịch. Nhưng do tách biệt về địa giới hành chính, việc kết nối và phát triển du lịch gặp nhiều khó khăn.

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thị Vân Hạnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển du lịch bền vững, Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM, cho rằng sự sáp nhập này tạo ra cơ hội để phát triển du lịch một cách đồng bộ và bền vững. Tuy nhiên, cần có sự điều phối và quản lý du lịch một cách hiệu quả để tránh trùng lặp và phát huy thế mạnh của từng địa phương.

Ông Trần Lê Bảo Châu, Chủ tịch Diễn đàn Các doanh nghiệp lữ hành vừa và nhỏ ở TPHCM, nhìn nhận sự phân mảnh trong quản lý du lịch ở 3 địa phương đã cản trở việc kết nối các khu vực. Mặc dù hạ tầng giao thông những năm qua đã được cải thiện, nhưng thời gian di chuyển giữa các địa điểm du lịch vẫn còn quá dài, khiến du khách cảm thấy ngán ngại. Để thúc đẩy du lịch, chính quyền TPHCM cần đầu tư vào hạ tầng giao thông để rút ngắn thời gian di chuyển giữa các địa phương. Bên cạnh đó, chính quyền cũng nên xây dựng thương hiệu du lịch chung với những đặc trưng riêng biệt của từng thành phố nhỏ bên trong; đào tạo đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp để đáp ứng nhu cầu của du khách.

Ông Danny Võ Thành Đăng, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài, cho rằng để phát triển du lịch, cần có một chiến lược tổng thể và toàn diện. Điều quan trọng là phải tìm ra điểm mạnh chung nhất của cả 3 vùng để tạo nên nét đặc sắc riêng về mặt thương hiệu. Việc này sẽ giúp du khách có trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn khi đến thăm siêu đô thị này.

Bà Nguyễn Thị Thanh Thảo, Trưởng phòng Quy hoạch phát triển tài nguyên du lịch, Sở Du lịch TPHCM, cho rằng sau khi sáp nhập, chương trình “Mỗi quận, huyện một sản phẩm du lịch đặc trưng” của ngành du lịch TPHCM sẽ tăng số điểm. Điều này cần sự điều phối hiệu quả để tránh trùng lắp loại hình và đảm bảo mỗi địa phương có một sản phẩm du lịch đặc trưng.

Bà Huỳnh Phan Phương Hoàng, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Du lịch và Tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel), phân tích rằng sau khi hợp nhất 3 địa phương, hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ sẽ giúp các công ty du lịch dễ dàng thiết kế hành trình trải nghiệm hấp dẫn và hiệu quả hơn. Điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội cho du lịch của siêu đô thị.

Tiến sĩ Dương Đức Minh, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch TPHCM, cho rằng bản sắc đa vùng, hành trình liền mạch là chìa khóa để phát triển du lịch. Ngành du lịch TPHCM cần tạo thương hiệu chung với thông điệp “bản sắc đa vùng – hành trình liền mạch”, giúp giữ điểm nhấn riêng trong cái chung. Điều này sẽ giúp siêu đô thị trở thành điểm đến hấp dẫn và độc đáo cho du khách.