Mạt chược, một trò chơi truyền thống của Trung Quốc, đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa và di sản ở nhiều cộng đồng trên khắp thế giới. Không chỉ là một hình thức giải trí, mạt chược còn mang ý nghĩa sâu sắc về mặt văn hóa và thường được chơi trong các dịp lễ, đặc biệt là Tết Nguyên đán. Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp này cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm.
Các bộ mạt chược cổ điển thường được làm từ các vật liệu như gỗ, ngà voi hoặc tre, và được chế tác cẩn thận bằng tay. Quá trình tạo ra một bộ mạt chược thủ công đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ thuật cao. Tại Hong Kong, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn được coi là một di sản văn hóa. Một cửa tiệm nhỏ ở khu vực Kowloon, được thành lập từ năm 1962, đã trở thành một biểu tượng cho truyền thống làm mạt chược thủ công này.
Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm này hơn bốn thập kỷ. Bà bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi và đã trở thành một trong những nghệ nhân có kỹ năng cao nhất trong lĩnh vực này. Trong những năm 1970 và 1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục đã đến Hong Kong để trao đổi kỹ thuật, giúp cho nghề khắc mạt chược thủ công phát triển mạnh mẽ.
Hiện nay, phần lớn các quân bài mạt chược được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục. Tuy nhiên, nghệ nhân Mei vẫn tiếp tục duy trì truyền thống làm mạt chược thủ công. Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược đã được chính quyền Hong Kong công nhận là một phần của “di sản văn hóa phi vật thể”. Tuy nhiên, tại thành phố này, chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.
Mỗi sáng, nghệ nhân Mei đều ngồi vào chỗ làm việc của mình, chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng và bắt đầu ngày làm việc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, được chia thành bốn loại khác nhau như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý. Bên cạnh những quân bài truyền thống, bà Mei cũng tạo ra những quân bài sáng tạo với nhiều loại hình vẽ khác nhau.
Quá trình tạo ra một bộ mạt chược thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận. Nghệ nhân Mei dùng những dụng cụ khắc truyền thống để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài. Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành và có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng).
Cửa tiệm của nghệ nhân Mei không có hệ thống đặt hàng trực tuyến. Khách hàng muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp cửa tiệm. Hiện tại, nghệ nhân Mei chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa. Bà cho biết chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì.
Nghệ nhân Mei hy vọng rằng nghề làm mạt chược thủ công sẽ được tiếp tục duy trì và phát triển. Bà đã từ chối nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa vì muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. “Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục”, bà nói.
https://www.dienbienphu.edu.vn
https://news.google.com
