Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hàng. Nhiều người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ngược lại, một số người khác phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể bị đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tọa lạc tại tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về thách thức trong việc quản lý và bảo tồn di tích lịch sử. Nơi đây, cách nhà tôi chỉ 5 cây số, thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại đây. Tuy nhiên, việc vận hành và quản lý khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp phải nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan, dù chỉ là một khoản thu nhỏ, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan các di sản văn hóa và lịch sử là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các địa điểm này. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận, bởi nhiều người quan niệm rằng di tích lịch sử là tài sản chung của dân tộc.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc quan trọng. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Điều này sẽ giúp tạo sự tin tưởng từ công chúng và giảm thiểu sự phản đối. Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương. Những chính sách này không chỉ thể hiện sự nhân văn mà còn giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo trong việc quản lý và thu phí tại các di tích. Tấm vé tham quan không nên trở thành rào cản mà cần trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chỉ khi đạt được sự cân bằng giữa bảo tồn và phát huy giá trị di tích với quyền lợi và nguyện vọng của công chúng, việc thu phí tham quan mới thực sự được chấp nhận và ủng hộ rộng rãi.